Tại sao phải kiểm định máy toàn đạc? Những lỗi sai số có thể xảy ra nếu không hiệu chuẩn

Máy toàn đạc là thiết bị đo đạc chuyên dụng, kết hợp giữa máy kinh vĩ điện tử và máy đo dài EDM, cho phép đo góc, đo khoảng cách và tính tọa độ điểm một cách nhanh chóng và chính xác. Tuy nhiên, dù hiện đại đến đâu, máy toàn đạc vẫn có thể phát sinh sai số trong quá trình sử dụng. Các bộ phận quang học – điện tử – cơ khí của máy rất nhạy cảm với môi trường và dễ bị lệch chuẩn. Vì vậy, việc kiểm định máy toàn đạc định kỳ là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo độ chính xác cho mọi công tác đo đạc.

1. Kiểm định máy toàn đạc là gì?

Kiểm định máy toàn đạc là quá trình kiểm tra, đánh giá và hiệu chuẩn tất cả các thông số kỹ thuật của máy theo tiêu chuẩn đo lường quốc gia. Trong quá trình kiểm định, kỹ thuật viên sẽ:

• Kiểm tra hệ thống lưới chỉ (crosshair)
• Kiểm tra độ cân bằng và sai số bọt thủy
• Hiệu chuẩn đo góc ngang, góc đứng
• Đối chiếu và chỉnh lại sai số đo dài EDM
• Kiểm tra độ chính xác của bộ bù nghiêng (compensator)
• Kiểm tra bàn độ, trục đứng, trục ngắm
• Đánh giá sai số tổng hợp của máy

Sau khi kiểm định xong, máy được cấp tem và giấy chứng nhận kiểm định hợp lệ, có hiệu lực 6–12 tháng tùy tiêu chuẩn.

2. Tại sao phải kiểm định máy toàn đạc?

Việc kiểm định máy toàn đạc không chỉ là khuyến nghị mà còn là yêu cầu bắt buộc với các công ty xây dựng, công ty tư vấn và các đơn vị thi công hạ tầng.

Đảm bảo độ chính xác trong thi công

Sai số dù chỉ vài mm ở giai đoạn đo đạc ban đầu cũng có thể khiến:

• Công trình bị lệch tim, lệch trục
• Cao độ sàn không đúng chuẩn
• Kích thước khó khớp khi thi công phần kết cấu
• Lún lệch do sai số đo địa hình

Kiểm định giúp đảm bảo mọi kết quả đo của máy đều nằm trong giới hạn tiêu chuẩn.

Tránh rủi ro pháp lý và trách nhiệm công trình

Trong các dự án lớn như cầu – đường – thủy điện – nhà cao tầng, hồ sơ nghiệm thu bắt buộc phải có biên bản và chứng nhận kiểm định máy toàn đạc. Nếu không:

• Hồ sơ bị loại
• Không nghiệm thu được khối lượng
• Nhà thầu phải chịu trách nhiệm khi có sai sót kỹ thuật

Tăng tuổi thọ và độ ổn định của thiết bị

Máy toàn đạc khi làm việc ngoài công trường phải chịu ảnh hưởng bởi:

• Nhiệt độ cao
• Độ ẩm
• Bụi bẩn
• Va đập nhẹ
• Rung chấn

Việc hiệu chuẩn định kỳ giúp phát hiện sớm lỗi, tránh hỏng nặng và kéo dài tuổi thọ máy.

Đảm bảo uy tín của đơn vị đo đạc

Một đơn vị chuyên nghiệp không thể làm việc bằng máy móc sai số, không kiểm định. Việc sử dụng máy đúng chuẩn giúp tăng uy tín trong mắt khách hàng và đối tác.

3. Những lỗi sai số có thể xảy ra nếu không kiểm định – hiệu chuẩn

Dưới đây là các dạng sai số phổ biến nhất khi máy toàn đạc bị lệch chuẩn:

Sai số đo góc ngang (Horizontal Angle Error)

Nguyên nhân:

• Lệch trục đứng
• Bàn độ bị bẩn hoặc mòn
• Bộ bù nghiêng hoạt động không chuẩn

Hậu quả:

• Điểm bố trí sai hướng
• Sai lệch trục công trình
• Độ chính xác bố trí móng và cột giảm nghiêm trọng

Để máy toàn đạc bền lâu, người sử dụng cần lưu ý khi sử dụng và bảo quản máy toàn đạc hợp lý, khoa học.

Sai số đo góc đứng (Vertical Angle Error)

Lỗi này làm ảnh hưởng trực tiếp đến:

• Tính cao độ điểm
• Tính tọa độ (N, E, H)
• Độ chính xác của đo địa hình và quan trắc lún

Nếu không hiệu chuẩn, sai số cao độ có thể lên đến vài cm

Sai số đo dài EDM

Đây là lỗi nghiêm trọng nhất và dễ ảnh hưởng đến mọi dạng đo đạc.

Nguyên nhân:

• Hệ thống quang học bị bẩn
• Bộ phát – thu laser bị yếu
• Nhiệt độ và môi trường thay đổi nhiều
• Hệ số chiết suất không được cập nhật

Hậu quả:

• Sai số chiều dài tuyến hoặc cạnh tọa độ
• Bản đồ địa chính bị sai
• Trắc dọc – trắc ngang hạ tầng không chính xác
• Không nghiệm thu được hồ sơ khối lượn

Sai số do bộ bù nghiêng (Compensator Error)

Bộ bù nghiêng giúp máy tự cân bằng trong một giới hạn nhất định. Khi hỏng hoặc lệch:

• Góc đo bị sai
• Cao độ và tọa độ tính ra sai
• Dù máy đứng thẳng vẫn cho kết quả sai số lớn

Sai số do lưới chỉ mục tiêu (Crosshair Error)

Nếu lưới chỉ bị lệch:

• Điểm ngắm không chính xác
• Đo chi tiết bị sai vị trí
• Đối với bố trí công trình, lỗi này cực kỳ nguy hiểm

Sai số do bọt thủy và cân máy

Nếu bọt thủy lệch chuẩn:

• Trục đứng của máy không vuông góc với mặt phẳng ngang
• Sai số góc và dài xảy ra đồng thời

Sai số nội tại theo thời gian

Ngay cả máy mới cũng dần bị lệch chuẩn do:

• Hao mòn cơ khí
• Lão hóa linh kiện điện tử
• Ảnh hưởng từ môi trường

4. Bao lâu nên kiểm định máy toàn đạc một lần?

Tùy theo tần suất sử dụng:

Mức sử dụng	Thời gian kiểm định đề nghị
Dùng hàng ngày ngoài công trường	3–6 tháng/lần
Dùng thi công công trình chính xác cao	3 tháng/lần
Dùng khảo sát thông thường	6–12 tháng/lần
Để lâu không dùng	Nên kiểm định trước khi đo

Theo quy định, khi nghiệm thu công trình lớn, giấy kiểm định thường chỉ có hiệu lực tối đa 12 tháng

5. Dấu hiệu máy toàn đạc cần kiểm định ngay

• Máy báo lỗi bù nghiêng thường xuyên
• Đo hai lần nhưng kết quả chênh lệch lớn
• Đo nhiều điểm nhưng các cạnh không khép kín
• EDM đo yếu, bắn không xa như trước
• Khi bố trí điểm, sai số lớn hơn dự kiến
• Ngã máy, va đập hoặc rơi nhẹ

Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào trên, không nên tiếp tục sử dụng trước khi kiểm định lại.

6. Địa chỉ kiểm định máy toàn đạc uy tín

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ CHC MIỀN NAM

CHC Miền Nam luôn đặt chất lượng dịch vụ lên hàng đầu, đảm bảo mang lại sự hài lòng tối đa cho khách hàng. Toàn bộ máy móc, thiết bị trước khi bàn giao đều được kiểm định kỹ lưỡng để đảm bảo độ chính xác và sẵn sàng hoạt động. Chúng tôi cung cấp giải pháp với giá cả cạnh tranh, giúp khách hàng tối ưu hóa chi phí mà vẫn đạt hiệu quả cao. Đặc biệt, đội ngũ kỹ thuật viên của chúng tôi luôn hỗ trợ 24/7, sẵn sàng giải quyết nhanh chóng mọi vấn đề kỹ thuật để đảm bảo tiến độ công việc của khách hàng không bị gián đoạn.

Đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm định và sửa chữa các thiết bị đo đạc, đội ngũ kỹ thuật của chúng tôi luôn được đào tạo bài bản và cập nhật kiến thức mới nhất. Chúng tôi tự hào về sự chuyên nghiệp và tận tâm, cam kết mang lại dịch vụ chất lượng cao cho khách hàng.

Trang thiết bị hiện đại và công nghệ mới nhất

Chúng tôi đầu tư mạnh vào trang thiết bị hiện đại và áp dụng các công nghệ tiên tiến trong quá trình kiểm định và sửa chữa. Điều này giúp đảm bảo các dịch vụ được thực hiện nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.

Cam kết chất lượng và uy tín

Chúng tôi luôn đặt chất lượng dịch vụ lên hàng đầu, cam kết mang đến sự hài lòng cho khách hàng qua từng dự án. Mỗi lần kiểm định hay sửa chữa đều được thực hiện theo tiêu chuẩn cao nhất, đảm bảo thiết bị của bạn luôn trong tình trạng hoạt động tốt nhất.

Địa chỉ: 71 Trường Sơn, Phường Tân Sơn Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Điện thoại: 0965 68 68 69 – 0984 12 08 18

Email: chcmiennamvn@gmail.com

Website: chcmiennam.com

Facebook

Tiktok

Youtube

7. Kết luận

Kiểm định máy toàn đạc là bước quan trọng mà bất kỳ kỹ sư trắc địa nào cũng phải thực hiện định kỳ. Việc không kiểm định sẽ dẫn đến nhiều loại sai số nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình, gây thất thoát khối lượng và rủi ro pháp lý.

Một thiết bị đo đạc chính xác là nền tảng để đảm bảo an toàn – chất lượng – uy tín trong mọi dự án xây dựng.