Quy trình đo RTK chuẩn và các yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác

Trong lĩnh vực trắc địa, xây dựng và khảo sát địa hình, việc đảm bảo độ chính xác trong đo đạc là yếu tố quan trọng hàng đầu. Công nghệ định vị vệ tinh GNSS ngày nay đã phát triển mạnh mẽ, trong đó kỹ thuật đo RTK (Real-Time Kinematic) được ứng dụng rộng rãi nhờ khả năng cung cấp kết quả chính xác ở mức cm trong thời gian thực.

Vậy đo RTK là gì? Quy trình đo RTK chuẩn cần thực hiện như thế nào? Và những yếu tố nào ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của đo RTK? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Đo RTK là gì?

Đo RTK (Real-Time Kinematic) là phương pháp định vị vệ tinh GNSS sử dụng trạm gốc (Base Station) và trạm động (Rover) để xác định tọa độ với độ chính xác cao theo thời gian thực.

• Trạm gốc (Base): được đặt tại vị trí có tọa độ đã biết, thu tín hiệu GNSS và tính toán sai số.
• Trạm động (Rover): di chuyển trên thực địa, nhận tín hiệu từ vệ tinh và dữ liệu hiệu chỉnh từ trạm gốc qua sóng radio, UHF hoặc mạng internet (NTRIP).
• Cơ chế hoạt động: dựa vào việc hiệu chỉnh sai số từ tín hiệu vệ tinh, giúp Rover xác định tọa độ chính xác trong phạm vi vài cm.

Ưu điểm của đo RTK

• Độ chính xác cao (tới cm).
• Có kết quả ngay tại hiện trường (thời gian thực).
• Tiết kiệm thời gian so với đo tĩnh.
• Ứng dụng linh hoạt trong đo đạc địa chính, xây dựng, khảo sát công trình, thủy lợi, giao thông, quản lý đất đai.

3. Quy trình đo RTK chuẩn

Để đảm bảo kết quả đo RTK chính xác, người dùng cần tuân thủ quy trình chuẩn sau:

Chuẩn bị thiết bị và điều kiện đo

• Máy GNSS RTK: gồm ít nhất  1 máy nếu dùng kết nối CORS qua internet,  2 máy khi dùng chức năng (Base và Rover), có thể dùng sóng radio hoặc phát Base 3G qua internet.
• Pin, sạc và phụ kiện: đảm bảo pin đủ dùng, gậy sào đo thẳng đứng, bộ phát sóng UHF (nếu dùng).
• Khu vực đặt Base: thoáng, ít vật cản, không bị che khuất bởi cây lớn, nhà cao tầng hoặc công trình kim loại.

Thiết lập trạm gốc (Base Station)

• Đặt máy Base tại vị trí có tọa độ đã biết (hoặc sẽ được tính sau).
• Cài đặt thông số: tọa độ gốc, chế độ truyền dữ liệu hiệu chỉnh (radio hoặc NTRIP).
• Kiểm tra kết nối đảm bảo Base truyền dữ liệu ổn định cho Rover.

Thiết lập trạm động (Rover)

• Kết nối Rover với Base thông qua sóng UHF hoặc mạng internet (SIM 4G).
• Kiểm tra tín hiệu vệ tinh: cần có ít nhất 6–8 vệ tinh để đảm bảo đo ổn định.
• Hiệu chỉnh chiều cao anten chính xác.

Tiến hành đo RTK

• Đặt Rover tại điểm đo, giữ gậy đo thẳng đứng.
• Đợi máy “fix” tín hiệu (RTK Fixed) với sai số thường < 2 cm.
• Ghi nhận tọa độ điểm đo vào bộ điều khiển (Data Collector).
• Lặp lại quá trình tại các vị trí cần đo.

Kiểm tra và lưu dữ liệu

• Đo kiểm tra ít nhất một số điểm mốc đã biết để đánh giá sai số.
• Lưu trữ dữ liệu đầy đủ để phục vụ xử lý và lập bản đồ sau này.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác khi đo RTK

Mặc dù đo RTK mang lại độ chính xác cao, nhưng kết quả có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:

Chất lượng tín hiệu GNSS

• Nếu khu vực bị che khuất bởi nhà cao tầng, cây lớn hoặc công trình kim loại, tín hiệu dễ bị phản xạ (đa đường – multipath).
• Điều này dẫn đến việc Rover khó fix tín hiệu hoặc sai số lớn hơn bình thường.

 

Khoảng cách giữa Base và Rover

• Khoảng cách lý tưởng thường dưới 10–20 km nếu đo sóng 4G, và 3–8km nếu dùng sóng UHF.
• Nếu vượt quá phạm vi này, độ chính xác sẽ giảm do sai số truyền dẫn tăng lên.

Điều kiện khí quyển

• Ảnh hưởng của tầng điện ly và tầng đối lưu có thể làm sai lệch tín hiệu vệ tinh.
• Thời tiết xấu (mưa bão, sấm chớp) cũng gây nhiễu tín hiệu.

Thiết bị đo RTK

• Các dòng máy GNSS cao cấp (đa kênh, đa hệ thống vệ tinh, có bù nghiêng IMU) cho kết quả nhanh và ổn định hơn.
• Pin yếu hoặc kết nối radio/NTRIP không ổn định cũng làm giảm hiệu quả đo.

Kinh nghiệm của kỹ sư trắc địa

• Việc đặt gậy đo không thẳng, nhập sai chiều cao anten, hoặc thao tác thiếu cẩn thận sẽ làm tăng sai số.
• Người dùng nhiều kinh nghiệm sẽ biết cách chọn vị trí đặt máy, xử lý sự cố tín hiệu và đảm bảo dữ liệu đo chính xác hơn.

 

4. Địa chỉ mua máy trắc địa chính hãng, uy tín

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ CHC MIỀN NAM

Chuyên cung cấp các thiết bị trắc địa chất lượng cao với dịch vụ hậu mãi tốt. Đơn vị uy tín với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp máy RTK và các thiết bị GPS.

Địa chỉ: 71 Trường Sơn, Phường Tân Sơn Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Điện thoại: 0965 68 68 69 – 0984 12 08 18

Email: chcmiennamvn@gmail.com

Website: chcmiennam.com

Facebook

Tiktok

Youtube

5. Kết luận

Đo RTK là một trong những phương pháp đo GNSS tiên tiến và phổ biến nhất hiện nay, mang lại độ chính xác đến từng cm trong thời gian thực. Với ưu điểm nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm, đo RTK đang được ứng dụng rộng rãi trong trắc địa, xây dựng, quản lý đất đai, khảo sát công trình, giao thông và thủy lợi.

Để đạt được kết quả đo RTK chính xác, kỹ sư trắc địa cần tuân thủ đúng quy trình: chuẩn bị thiết bị – thiết lập Base – kết nối Rover – tiến hành đo – kiểm tra dữ liệu. Đồng thời, cũng cần lưu ý các yếu tố ảnh hưởng như tín hiệu vệ tinh, khoảng cách Base – Rover, điều kiện thời tiết và kỹ năng thực hiện.

Trong bối cảnh xây dựng và quy hoạch đô thị ngày càng phát triển, đo RTK sẽ tiếp tục là công nghệ then chốt, góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng trong các công tác đo đạc, khảo sát tại Việt Nam và trên thế giới.