Tin Tức
Cách đo máy thủy bình đơn giản, dễ hiểu dành cho người mới bắt đầu
Máy thủy bình (máy thủy chuẩn – auto level) là một trong những thiết bị cơ bản nhất và quan trọng nhất trong ngành trắc địa – xây dựng. Dù công nghệ ngày càng hiện đại với các loại máy toàn đạc hay RTK GNSS, thì máy thủy bình vẫn giữ vai trò không thể thay thế trong việc đo chênh cao, truyền cao độ và kiểm tra độ phẳng trong thi công. Đối với những người mới tiếp cận thiết bị này, việc nắm được cách đo máy thủy bình theo đúng quy trình là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo kết quả đo chính xác và an toàn.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách đo bằng máy thủy bình đơn giản – dễ hiểu – đúng kỹ thuật, ngay cả người mới bắt đầu cũng có thể làm theo được.
1. Máy thủy bình là gì? Ứng dụng trong thực tế
Máy thủy bình là thiết bị đo dùng để xác định độ cao tương đối giữa các điểm trên mặt đất.
Cấu tạo chính
- Ống ngắm có hệ thống lăng kính
- Bọt nước tròn để cân bằng
- Ba ốc cân để chỉnh máy
- Hệ thống focus lấy nét
- Thị kính có chữ thập để đọc mia
Ứng dụng của máy thủy bình trong thực tế
- Đo chênh cao giữa hai điểm
- Truyền cao độ từ mốc chuẩn ra công trình
- Kiểm tra cao độ mặt bằng khi nền – móng
- Kiểm tra độ dốc của đường, cống, rãnh
- Kiểm tra độ phẳng khi đổ bê tông
Dù thao tác không khó nhưng để đo đúng và chính xác thì bạn phải thực hiện đúng cách đo máy thủy bình theo tiêu chuẩn.
2. Chuẩn bị trước khi đo – Bước quan trọng nhất cho người mới
Trước khi tiến hành đo đạc, bạn cần chuẩn bị đầy đủ:
Thiết bị và dụng cụ
- Máy thủy bình
- Chân máy
- Mia thủy bình (mia nhôm hoặc mia invar)
- Sổ ghi chép
- Bút và bảng đo
Lựa chọn vị trí đặt máy
- Địa hình phải bằng phẳng, chắc chắn
- Nên đặt máy ở giữa hai điểm cần đo để giảm sai số
- Tránh nơi có xe chạy mạnh làm rung chân máy
Việc chuẩn bị tốt sẽ giúp bạn thao tác đo nhanh hơn và hạn chế lỗi thường gặp.
3. Quy trình chuẩn – Cách đo bằng máy thủy bình đơn giản, dễ hiểu
Dưới đây là 6 bước chuẩn trong cách đo máy thủy bình dành cho người mới bắt đầu. Bạn chỉ cần làm theo lần lượt là sẽ thực hiện đúng kỹ thuật.
Bước 1: Dựng chân máy
- Mở ba chân máy và điều chỉnh độ cao vừa tầm ngực
- Đặt chân xuống đất, ấn nhẹ để chân đứng vững
- Điều chỉnh 3 chân để mặt đế tương đối nằm ngang
Lưu ý: Chân máy càng chắc thì kết quả đo càng chính xác.
Bước 2: Gắn máy lên chân và cân bằng bọt nước
- Vặn ốc khóa để cố định máy lên chân
- Nhìn vào bọt nước tròn trên máy
- Sử dụng ba ốc cân để đưa bọt vào đúng tâm vòng tròn
Đây là bước quan trọng nhất vì máy phải thật cân bằng thì đường ngắm mới chính xác.
Bước 3: Lấy nét và điều chỉnh thị kính
- Hướng ống ngắm về phía mia
- Xoay núm lấy nét cho đến khi vạch mia rõ nhất
- Xoay thị kính cho chữ thập sắc nét và không bị nhòe
Lưu ý: Chữ thập phải nét trước, rồi mới lấy nét mia.
Bước 4: Đo mia sau BF
Đo mia sau BF (Back-to-Front) là đo từ mia sau sang mia trước.
Đây là điểm có cao độ chuẩn (mốc).
- Dựng mia lên mốc
- Nhìn vào ống ngắm và đọc số nằm ngang tại giao điểm chữ thập
- Ghi số vào sổ: BF = … m
Ví dụ: BF = 1.235 m
BF là giá trị giúp bạn tính được cao độ máy.
Bước 5: Đo mia trước FB
Đo mia trước FB (Front-to-Back) là đo từ mia trước sang mia sau (đo nghịch lại).
Đây là điểm bạn muốn xác định cao độ.
- Di chuyển mia đến điểm cần đo
- Đọc số tương tự như bước trên
- Ghi vào sổ: FB = … m
Ví dụ: FB = 1.865 m
Bước 6: Tính cao độ điểm mới
Công thức chuẩn:
Cao độ điểm mới = Cao độ mốc + BF – FB
Ví dụ:
- Cao độ mốc: 10.000 m
- BS = 1.235 m
- FS = 1.865 m
→ Cao độ điểm mới = 10.000 + 1.235 – 1.865 = 9.370 m
Đây chính là kết quả đo cao độ theo đúng cách đo máy thủy bình được sử dụng trong xây dựng và trắc địa.
4. Lưu ý quan trọng trong cách đo máy thủy bình
Mia phải dựng thẳng đứng: Dùng dây dọi hoặc mắt nhìn chuẩn để tránh mia nghiêng gây sai số lớn.
Luôn kiểm tra bọt nước trong suốt quá trình đo: Nếu bọt lệch → phải cân lại.
Máy phải đặt giữa hai mia: Giúp loại bỏ sai số do tia ngắm.
Ghi chép rõ ràng, đúng thứ tự: BF và FB nhầm lẫn là lỗi phổ biến nhất của người mới.
Không chạm vào máy khi đang đo: Rung nhẹ cũng khiến số đọc mia thay đổi.
5. Cách đọc mia đơn giản cho người mới bắt đầu
Mia được chia theo quy chuẩn quốc tế:
- Vạch lớn: 10 cm
- Vạch vừa: 1 cm
- Vạch nhỏ: 1 mm
Ví dụ khi chữ thập nằm tại vị trí 1.435 m, bạn đọc như sau:
- 1 mét
- 4 decimet (40 cm)
- 3 cm
- 5 mm
Việc hiểu đúng mia sẽ giúp bạn đo nhanh và chính xác hơn.
6. Địa chỉ mua máy trắc địa chính hãng, uy tín
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ CHC MIỀN NAM
Chuyên cung cấp các thiết bị trắc địa chất lượng cao với dịch vụ hậu mãi tốt. Đơn vị uy tín với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp máy RTK và các thiết bị GPS.
Địa chỉ: 71 Trường Sơn, Phường Tân Sơn Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Điện thoại: 0965 68 68 69 – 0984 12 08 18
Email: chcmiennamvn@gmail.com
Website: chcmiennam.com
7. Kết luận: Học cách đo máy thủy bình dễ hay khó?
Thực tế, cách đo máy thủy bình rất đơn giản nếu bạn nắm 3 yếu tố quan trọng:
- Cân máy đúng kỹ thuật
- Đọc mia chính xác
- Tính cao độ theo công thức BF – FB chuẩn
Chỉ cần thực hành 1–2 lần ngoài thực tế là bạn đã có thể sử dụng thuần thục.
