Cách đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica chuẩn xác nhất – Hướng dẫn từng bước cho kỹ sư mới

Trong các công tác trắc địa công trình, việc xác định cao độ một điểm bằng máy toàn đạc điện tử là kỹ năng quan trọng mà mỗi kỹ sư cần nắm vững. Đặc biệt với các dòng máy toàn đạc Leica – thương hiệu hàng đầu Thụy Sĩ nổi tiếng về độ chính xác – quá trình đo cao độ trở nên nhanh chóng, tin cậy và hiệu quả hơn. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica theo từng bước, giúp người mới cũng có thể thực hiện chính xác ngay từ lần đầu.

1. Khái niệm cao độ và nguyên lý đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica

Cao độ là gì?

Cao độ (elevation) là khoảng cách thẳng đứng từ một điểm bất kỳ đến mặt chuẩn (thường là mực nước biển trung bình). Trong xây dựng, cao độ quyết định các yếu tố như:

• Độ dốc hệ thống thoát nước
• Cốt nền công trình
• Khối lượng đào đắp
• Kiểm soát độ lún

Nguyên lý đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica

Máy toàn đạc Leica không chỉ đo được góc và cạnh mà còn đo được khoảng cách nghiêng, góc đứng. Từ đó máy tính toán được:

• Khoảng cách ngang
• Chênh cao giữa máy và mục tiêu
• Cao độ điểm cần đo

Công thức cơ bản:

Hđiểm = Hmáy + HI – HR – dV

Trong đó:

• Hmáy: cao độ điểm đặt máy
• HI: chiều cao máy
• HR: chiều cao gương
• dV: chênh cao theo phương đứng

2. Chuẩn bị trước khi đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica

Để quá trình đo đạt độ chính xác cao nhất, cần kiểm tra kỹ các bước sau:

Kiểm tra máy toàn đạc Leica

• Pin đầy
• Ống kính sạch
• Máy cân bằng (bóng thủy tâm nằm giữa)
• Sai số đo góc và đo cạnh trong giới hạn kiểm định

Chuẩn bị phụ kiện

• Gương lăng kính Leica
• Sào gương
• Bộ điều khiển (nếu là dòng TS13/TS16/TS60)
• Mia dựng điểm (nếu cần)

Xác định điểm mốc cao độ

Điểm chuẩn cao độ (BM – Benchmark) phải được:

• Ghi chú rõ ràng
• Có cao độ chính xác
• Đảm bảo ổn định, không dịch chuyển

3. Cách đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica – Quy trình chuẩn cho kỹ sư mới

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước từ A–Z giúp bạn thực hiện chuẩn xác trong mọi loại công trình.

Bước 1: Đặt máy và cân bằng máy toàn đạc Leica

• Dựng chân máy vững chắc, chỉnh chân đều nhau.
• Lắp máy và siết chặt ốc.
• Cân bằng sơ bộ bằng chân máy.
• Cân bằng chính xác bằng 3 ốc cân đế.
• Khi bong bóng điện tử đạt 0’00 (hoặc nằm đúng tâm) → máy sẵn sàng đo.

Bước 2: Nhập cao độ điểm đặt máy và chiều cao máy (HI)

• Xác định cao độ điểm đặt máy từ mốc chuẩn.
• Dùng thước cuộn đo từ mặt điểm đặt máy đến tâm máy → nhập vào mục Instrument Height (HI). (Nếu dùng phương pháp giao hội thuận).
• Leica yêu cầu nhập chính xác đến mm để đảm bảo kết quả chuẩn.

Bước 3: Định hướng máy bằng cách đo về mốc cao độ (Backsight)

• Đặt gương tại mốc chuẩn.
• Nhập chiều cao gương (HR).
• Máy ngắm đúng tâm gương → bấm đo.
• Máy sẽ tính:
  • Khoảng cách,
  • Chênh cao,
  • Góc định hướng ban đầu.
• Sau khi định hướng thành công, màn hình hiển thị thông báo “OK” hoặc “Accepted”.

Bước 4: Tiến hành đo cao độ các điểm cần khảo sát

Đây là phần quan trọng nhất trong cách đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica.

Thao tác:

• Di chuyển gương đến điểm cần đo.
• Ngắm chính xác tấm gương.
• Bấm đo → máy sẽ tự động tính:
  • Cao độ điểm
  • Tọa độ X, Y
  • Khoảng cách
  • Chênh cao

Lưu ý để đo chính xác nhất:

• Gương phải dựng thẳng (có bọt thủy).
• Không để gương bị che khuất.
• Ngắm đúng tâm lăng kính.
• Không để ánh sáng mạnh phản chiếu gây sai số.

Bước 5: Kiểm tra chéo kết quả để đảm bảo độ tin cậy

Giống như mọi phép đo trắc địa, kiểm tra chéo giúp kỹ sư đảm bảo độ chính xác:

• Đo lặp lại điểm chuẩn → sai số không vượt quá ±3 mm
• Đo qua ít nhất 2 điểm mốc nếu có điều kiện
• So sánh chênh cao tính bằng toàn đạc với thủy bình (nếu cần độ chính xác rất cao như công trình giao thông, cầu đường)

Nếu sai số lớn → kiểm tra:

• Chiều cao máy / chiều cao gương nhập sai
• Máy chưa cân bằng
• Gương ngắm chưa khớp tâm

4. Một số chế độ hỗ trợ đo cao độ trên máy toàn đạc Leica

Các dòng Leica TS (TS02/TS06/TS09, TS13, TS16…) có nhiều chức năng hỗ trợ đo cao độ:

Quick Height Mode

Tự động tính nhanh cao độ bằng 1 lần đo.

Surveying Mode

Dùng để đo đồng thời tọa độ + cao độ cho hàng loạt điểm.

Stakeout Height (Bố trí cao độ)

Dùng để:

• Thi công nền
• Đặt cos ±
• Điều khiển cao độ mặt đường

Máy hiển thị:

• Điểm đang cao hơn hay thấp hơn thiết kế
• Chênh lệch bao nhiêu mm

5. Những lỗi thường gặp khi đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica

Nhập sai chiều cao máy hoặc chiều cao gương

Đây là lỗi phổ biến nhất → gây sai số lớn.

Máy chưa cân bằng chính xác

Khi máy lệch chỉ 1 vạch thủy, cao độ có thể sai đến vài cm.

Gương không thẳng

Sào nghiêng làm chênh cao lệch → cần dùng ống thủy trên sào.

Không kiểm tra ngắm tuyến sau

Dẫn đến sai hướng, sai chênh cao.

6. Một số mẹo giúp đo cao độ bằng toàn đạc Leica chuẩn nhất

• Nên đo 2 lần để kiểm tra kết quả.
• Dùng gương có hệ số bù nhiệt để tránh sai số khoảng cách.
• Khi gió lớn, hạ thấp sào gương hoặc chờ bớt gió.
• Vệ sinh lăng kính trước khi đo.

7. Địa chỉ mua máy trắc địa chính hãng, uy tín

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ CHC MIỀN NAM

Chuyên cung cấp các thiết bị trắc địa chất lượng cao với dịch vụ hậu mãi tốt. Đơn vị uy tín với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp máy RTK và các thiết bị GPS.

Địa chỉ: 71 Trường Sơn, Phường Tân Sơn Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Điện thoại: 0965 68 68 69 – 0984 12 08 18

Email: chcmiennamvn@gmail.com

Website: chcmiennam.com

Facebook

Tiktok

Youtube

8. Kết luận 

Hiểu và thực hành đúng cách đo cao độ bằng máy toàn đạc Leica giúp kỹ sư mới nhanh chóng làm chủ công việc ngoài hiện trường, đảm bảo độ chính xác cho mọi loại công trình. Leica luôn nổi tiếng về độ bền, độ ổn định cao, do đó kết hợp với quy trình chuẩn ở trên sẽ đem lại hiệu quả tối ưu nhất.